Veðurlagsbroytingar í Madeira
Oyggjar hava vanliga skiftandi veðurlag, og so er eisini á Madeira. Hóast tað, so hava tey lagt til merkis, at veðrið er við at broytast. Til dømis regnar nú meira teir mánaðir, tá tað ikki plagdi fyrr. Í apríl 2011 gjørdist tað eisini óvanliga kalt nakrar dagar: Uppi á oynni lá kavi, og niðri í […]
Hvussu gamal verður seyður?
Heimsins elsti seyður er júst deyður. Hon búleikaðist á oynni Lewis í Hebridunum, nú hon datt oman og doyði. Hebridur, ella Suðuroyggjar, eru oyggjar úti í Atlantshavi, og er seyðahald eisini har ein týðandi vinnuvegur. Miðalaldurin hjá føroyskum áseyði man vera væl undir 10 ár, og sjáldan man nøkur ær sleppa at liva, til hon […]
Ein rimmar baldurstúrur út á Desertas Grande
Hvussu nógvir føroyingar munnu hava verið á Desertas oyggjunum? Enn halda vit, at vit eru teir einastu føroyingarnir, ið hava stigið fótin á land á oydnu oynni Desertas Grande, men sjálvandi vilja vit fegin frætta frá øðrum, ið hava verið har. Oyggjarnar síggjast frá Madeira, og tó hava sera fá av íbúgvunum verið har úti. […]
Hvalir
Av hvali eru fleiri sløg, sum eru heilt sjáldsom at síggja við Føroyar, tí at tey bert leggja leiðina framvið, á veg suðureftir ella norðureftir, í teirra natúrligu ørindum. Av hesum hava vit sæð sløg sum royð (Balaenoptera musculus), nebbafisk (Balaenoptera physalus), sildreka (Balaenoptera acutorostrata) og avgust (Physeter macrocephalus), sum sæst her millum oyggjarnar eins […]
Í hølunum á Henry fram við Levadarennuni
Hóast Madeira liggur mitt úti í Norðuratlantshavi, so er lutvíst trot á feskum vatni á suðursíðuni, serliga til alla avgrøðina ið kann vaksa her, um nóg mikið av vatni er tókt. Í Madeira eru ongar stórar áir, einans smáar áir og løkir, ið við ferð renna frá hálendinum, har tað regnar mest, oman á sjógv. […]
Stórfingin móttøka á Universitetinum í Madeira
So eru vit til reiðar at fara at heilsa uppá leiðsluna hjá Universitetinum í Madeira. Nú Lívfrøðilinjan á Føroya Læraraskúlanum er farin til Madeira at kanna bæði lívfrøði og skúlaskipan í Madeira, høvdu vit sett okkum í samband við universitetið í Madeira fyri at vita, um tey kundu greiða okkum eitt sindur frá um […]
Skordýr her heima og í Madeira
Skordýr er tann størsti djóra hópur sum er til. Hesin hópur av lítlum verum, fyllur heili 80 % av øllum livandi skepnum á jørðini. Umleið 1 millión sløg av skordýrum eru blivin skrásett í dag, og støðugt fleiri vera funnin, bæði í teimum heitu londunum og í okkara norðurlondum. Hildið er, at millum 2 – […]
Fuglar
Eygbering av fuglum er vorðin sera væl umtókt á Madeira, tí har er eitt ótal av frálíkum plássum og friðaðum økjum runt um á oyggjabólkunum. Madeira hevur eitt stórt úrval av land og sjófugli, 42 sum fáa avkom, edemisk sløg (sløg, sum bert eru á Madeira), Makaronesiske sløg, har nøkur einans finnast á Madeira. Hetta […]
Súgdjór í Føroyum og á Madeira
Súgdjór eru bæði á landi og havi og eru djór, sum anda við lungunum og føða avkomið við mjólk. Vit kenna fleiri av hesum djórum og hava tætt tilknýti til nøkur av teimum. Nøkur av súgdjórunum á Madeira eru tey somu sum í Føroyum, tó at tað eru ymisk sløg, og vísir hetta, at umhvørvið […]
Lindýr
Lindýr eru er ein bólkur av djórum, sum ikki hava liðir. Ofta eru tey bleyt og slímut. Vit kunnu t.d. nevnað sniglar, høgguslokkar og skeljadýr. Lindýr finnast sostatt bæði á landi og sjógvi. Tey lindýrini, sum vit oftast møta í Føroyum, munnu helst vera sniglar og maðkar. Her kunnu vit skoyta uppí, at vit enn […]